24 Şubat 2022’de başlayan Ukrayna savaşı, Avrupa’yı tarihinin en büyük enerji krizlerinden biriyle yüzleştirdi. Gaz kıtlığına karşı sert tedbirler alan AB ülkeleri, Eyfel Kulesi gibi simge yapıları karartırken, politikacılar da kameralar önünde gömleklerini çıkarıp kışlık kazaklarla görüntülendi.
Soğuk ve karanlık geçen kış aylarının ardından Avrupa, enerji kriziyle ilgili iyileşme belirtileri görmeye başlamıştı. Ancak, Gazprom'un Ukrayna üzerinden doğalgaz sevkiyatını durdurmasının ardından, bu yıl aynı kabus yeniden kapısını çalacak gibi görünüyor. Avrupa, yeniden ciddi bir enerji sıkıntısıyla karşı karşıya kalabilir ve tüm kıta, enerji tedariki konusunda Türkiye'ye odaklanmış durumda.
UKRAYNA ÜZERİNDEN GAZ SEVKİYATI RESMEN DURDU
Ukrayna'nın ulusal doğal gaz şirketi Naftogaz ile Rus enerji devi Gazprom arasındaki beş yıllık anlaşmanın sona ermesiyle birlikte, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatı bugün resmen durdu. Bu gelişme, Avrupa'yı enerji krizine sürükleyebilir ve kıtadaki enerji tedarik zincirini büyük ölçüde etkileyebilir.
UKRAYNA, RUS GAZININ GEÇİŞİNE İZİN VERMEDİ: SEVKİYAT DURDU
Ukrayna, 1 Ocak itibariyle Rus gazının kendi topraklarından geçmesine izin vermeyeceğini defalarca açıklamıştı. Gazprom ise bu sabah Telegram hesabından yaptığı duyuruda, gaz akışının Moskova saatiyle sabah 8'de durdurulduğunu bildirdi. Açıklamada, "Gazprom, Ukrayna üzerinden doğal gaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğal gazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor." ifadelerine yer verildi.
MOLDOVA, GAZ AKIŞININ KESİLMESİ RİSKİNE KARŞI OHAL İLAN ETTİ
Sovyet döneminde inşa edilen ve Ukrayna üzerinden geçen boru hattı, Rusya'nın Avrupa'ya giden son büyük gaz koridoruydu. Ancak, Ukrayna savaşının ardından Avrupa, Rus gazı tüketimini ciddi şekilde azalttı. Buna rağmen, Avusturya, Macaristan, Slovakya ve bazı Balkan ülkeleri hâlâ Ukrayna üzerinden gelen Rus gazına bağımlı.
Gaz akışının 60 yıl sonra durdurulması, bu ülkeler için büyük bir tehdit anlamına geliyor. En savunmasız durumda olan ülke ise Moldova. Ukrayna üzerinden Rus gazına ulaşan Moldova, bu kaynağın kesilmesi riskiyle karşı karşıya kaldı. Bu tehlikeyi göz önünde bulunduran Moldova, aralık ayında 60 günlük olağanüstü hal ilan ederek, gaz kesintisinin olumsuz etkilerinden korunmak için önlemler almaya başladı.
KARŞILIKLI RESTLEŞMELER VE UKRAYNA'NIN KARARLARI
Slovakya Başbakanı Robert Fico, Ukrayna'nın 1 Ocak'tan itibaren gaz akışını durdurması durumunda Kiev'e karşı karşılıklı önlemler almayı değerlendireceklerini açıkladı. Benzer tehditler Macaristan'dan da gelmeye devam ediyor. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, bu konuda herhangi bir geri adım atmaya niyetli değil.
Zelenski'nin gaz akışının durdurulmasına dair kararını dün gece açıklaması bekleniyordu; ancak yılbaşı gecesi yaptığı konuşmada bu konuya değinmedi. Daha önceki açıklamalarında, "Rusya'nın kanımız üzerinden ek milyarlar kazanmasına izin vermeyeceğiz" diyerek, AB'ye bu duruma hazırlanması için bir yıl süre tanıdığını belirtmişti.
GÖZLER TÜRKİYE'YE ÇEVRİLDİ
İngiliz yayın kuruluşu BBC, Ukrayna'nın Rus gazını kesmesi sonrasında Avrupa'nın tek gaz güzergahı olarak Türkiye'yi işaret etti ve bu gelişmenin 'AB'de ucuz Rus gazı döneminin' sonu anlamına geldiğini belirtti. BBC, "Rusya, Karadeniz üzerinden geçen TürkAkım boru hattı aracılığıyla gaz göndermeye devam edebilir" ifadelerine yer verdi.
Ocak 2020'de faaliyete geçen TürkAkım boru hattı, yüksek kapasitesiyle dikkat çekiyor. Her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşan TürkAkım, bugüne kadar Türkiye'ye 40, Avrupa'ya ise 53 milyar metreküpten fazla doğal gaz arzı sağladı.
