ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan 2025’te açıkladığı yeni gümrük vergileri, küresel ticaret gündeminde geniş yankı uyandırdı. Türkiye’ye ithalatta yüzde 10 oranında ilave gümrük vergisi getirilmesi kararlaştırılırken, bu oran diğer birçok ülkeye uygulanan tarifelere kıyasla daha düşük kaldı. Kararın ardından Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, X (Twitter) hesabı üzerinden bir açıklama yayımladı. Bakanlık yapılan düzenlemeyi “ülkemiz, ABD tarafından en düşük gümrük vergisi uygulanan ülkeler arasında yer aldı” ifadeleriyle değerlendirdi.
ABD'nin bu kararıyla sanayisini yeniden canlandırmayı, dış ticaret açığını azaltılmayı ve yabancı yatırımların ABD'ye yönlendirilmesini amaçlandığını bildiren Bolat, ABD tarafından tüm ülkelere uygulanacak asgari ilave gümrük vergisi oranının yüzde 10 olarak belirlendiğini, Türkiye'nin de aynı oranda ithalatta ilave gümrük vergilerine tabi tutulduğunu ve en düşük ilave vergi uygulanan ülkeler grubunda yer aldığını aktardı.
Yeni uygulamayla birlikte Çin’e yüzde 34, Avrupa Birliği’ne yüzde 20, Vietnam’a yüzde 46, Japonya’ya yüzde 24 gibi daha yüksek oranlarda vergiler getirildi. Türkiye’nin yüzde 10’luk tarife diliminde yer alması, Bakan Bolat tarafından “kötünün iyisi” olarak yorumlandı.
Bolat, AB'nin Çin'e yüzde 34, Avrupa Birliği'ne yüzde 20, Vietnam'a yüzde 46, Malezya'ya yüzde 24, Pakistan'a yüzde 29, Güney Kore'ye yüzde 25, Hindistan'a yüzde 26, Japonya'ya yüzde 24, Tayland'a yüzde 36, Kamboçya'ya yüzde 49 ve Güney Afrika'ya yüzde 30 ilave gümrük vergisi uygulayacağını kaydetti.
"GEREKLİ ADIMLAR ATILACAK"
Bolat, ABD Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Temsilcisi ile yapılacak müzakerelerde, bu ek vergilerin kaldırılması için gerekli adımların atılacağını ifade etti.
Trump'ın yeni uygulamalarıyla, küresel tedarik zincirlerindeki değişim sürecinin hızlanmasının beklendiğine işaret eden Bolat, şöyle devam etti:
"Bu kapsamda ülkemiz, önümüzdeki dönemde ABD'ye yönelik ticaret faaliyetlerini yoğunlaştıracak ve gümrük tarifelerinin ortaya çıkaracağı yeni ticaret düzeninde doğru okumaları yaparak, 'kazan kazan' prensibi içinde işbirliklerini artıracak. İlave gümrük vergileri getirilen her ülkenin ABD ile ikili bazda, ayrıca kendi piyasalarında ve ihracat pazarında ciddi karışıklıklar meydana gelebilecek. Bu doğrultuda Türkiye olarak, ABD'nin de dahil olduğu 'Uzak Ülkeler Stratejisi' gibi kapsamlı eylem planlarımızın yanı sıra tekstil, hazır giyim, makina gibi çeşitli sektörlere yönelik de hazırlıklarımızı hayata geçirmeye başlayacağız. Bunların hayata geçirilmesi sonucunda, Türkiye ve ABD arasındaki ticaretin daha da serbestleştirilmesi için de imkanlar ortaya çıkacaktır."
BAKAN BOLAT, MAYISTA ABD'YE GİDİYOR
Bolat, ocak ayından bu yana ABD yönetimince hayata geçirilen kararları titizlikle izleyerek her seviyede ABD tarafıyla diyaloglarını sürdürdüklerinin altını çizerek, yapılan bir görüşmede ABD ile ticari ve ekonomik ilişkilerdeki yol haritasının, ticaretteki sorunların çözümüne ilişkin hususların ve atılabilecek yeni adımların ele alındığını vurguladı.
İki ülke arasında ticaret ve yatırım işbirliğini artırmak için Ticaret ve Yatırım Konseyi'nin (TIFA) gelecek toplantısının da en kısa sürede yapılacağını duyuran Bolat, şu bilgileri paylaştı:
"Mayıs ortalarında Washington'da Türk-Amerikan Konferansına iştirak edeceğim ve ABD Ticaret Bakanı ve ABD Ticaret Temsilcisi ile mutabık kalınan bu hedefler doğrultusunda ortak iş planı için resmi görüşmelerde bulunacağım. ABD ile ticari ilişkilerimiz büyümektedir. ABD ile ticaret hacmimiz 2024'te yüzde 4,7 artarak 35,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. ABD'nin 2024'te ihracatımızdaki payı yüzde 6,2 olurken, en fazla ihracat yaptığımız ülkeler arasında ABD 2. sırada yer aldı. ABD'nin 2024'te karşılıklı dış ticaretimizde 2,4 milyar dolarlık fazlası var. Cumhurbaşkanımız Erdoğan ve Başkan Trump'ın ilk döneminde belirlenen 100 milyar dolar ticaret hedefine ulaşmak üzere çalışmalarımız aralıksız sürecek."
"KAZAN-KAZAN PRENSİBİYLE YOLA DEVAM"
Bolat, Türkiye'nin tüm ülkelerle olduğu gibi ABD ile ticareti ve ekonomik işbirliğini "kazan-kazan" prensibi çerçevesinde, dengeli bir şekilde geliştirmek için çabaladığını ifade etti.
ABD ile ticari ve ekonomik ilişkileri artırmak için gelecek dönemde temasları sıklaştıracak ve sektörler bazında bu süreci kolaylaştıracak ve güçlendirecek adımları atacaklarını dikkati çeken Bolat, şunları kaydetti:
"İki ülke arasındaki dış ticarette 2024 için ABD lehine 2,4 milyar dolarlık fazla olduğu için, Türkiye'den ABD'ye ihraç edilen ürünlere getirilen yüzde 10 ilave gümrük vergilerinin kaldırılması konusunda, ABD Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Temsilcisi ile müzakerelerde söz konusu durumu ele almak istiyoruz. ABD Başkanı, bu vergilerle ilgili olarak görüşmelere açık olduklarını zaten belirtmişti. Diğer taraftan, çok sayıda ülkeye ABD'nin çok daha yüksek gümrük vergi oranları getirmesini, ABD'nin ithalatında Türkiye açısından bir miktar 'kötünün iyisi' durumu olarak değerlendiriyoruz."
ABD, TÜRKİYE İHRACATINDA İKİNCİ SIRADA
2024 yılında ABD ile ticaret hacminin yüzde 4,7 artarak 35,2 milyar dolara ulaştığını belirten Bakanlık, ABD’nin Türkiye’nin ihracatında yüzde 6,2 payla ikinci sırada yer aldığını vurguladı. Ayrıca, iki ülke arasındaki ticarette ABD lehine 2,4 milyar dolarlık bir fazla bulunduğu da hatırlatıldı.
Bu bağlamda Türkiye tarafı, ABD’ye ihraç edilen ürünlerde uygulanan yüzde 10’luk verginin kaldırılması için Ticaret Bakanlığı ve ABD Ticaret Temsilciliği nezdinde temaslara başlayacaklarını duyurdu. Görüşmelere açık olunduğu, ABD tarafının da bu konuda müzakereye hazır olduğunun daha önce belirtildiği ifade edildi.
100 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HEDEFİ MASADA
ABD ile ekonomik ilişkilerin artırılması adına sektörlerle yakın iş birliği yapılacağı, ticaret hacminin 100 milyar dolar hedefi doğrultusunda büyütülmesi için çalışmaların aralıksız süreceği kaydedildi. Ticaret Bakanlığı, bu süreçte dengeyi korumayı ve Türkiye'nin küresel tedarik zincirindeki yerini güçlendirmeyi hedeflediklerini belirtti.
